Διαχείριση των «κόκκινων» δανείων με όπλο τους e-πλειστηριασμούς

Τράπεζες: Σχεδιάζεται ηλεκτρονική διαδικασία προκειμένου να παρακαμφθούν τα εμπόδια
Της Άννας Δόγα
adoga@naftemporiki.gr

Να παρακάμψουν τα εμπόδια που καταγράφονται στη διενέργεια των πλειστηριασμών επιδιώκουν τράπεζες αλλά και θεσμοί, με πιο πιθανή εναλλακτική την πραγματοποίηση ηλεκτρονικών πλειστηριασμών που δεν απαιτούν τη φυσική παρουσία των εμπλεκομένων.Σύμφωνα με πληροφορίες, σε σχέδιο νόμου του υπουργείου Δικαιοσύνης υπάρχει πρόβλεψη για e-auctions που θα μπορούν να αντικαταστήσουν την υφιστάμενη διαδικασία πλειστηριασμών ακινήτων. Τραπεζικές πηγές σημειώνουν ότι το κείμενο του νομοσχεδίου, όπως είναι σήμερα, περιπλέκει παρά διευκολύνει έναν τέτοιο μηχανισμό και χρήζει περαιτέρω επεξεργασίας. Εάν, μάλιστα, συνυπολογιστεί ότι και τεχνικά απαιτείται ένα σύστημα προηγμένο με ειδικά χαρακτηριστικά και αξιοπιστία, είναι προφανές ότι χρειάζεται χρόνος.

Το τραπεζικό σύστημα πάντως δεν έχει χρόνο, αφού η διενέργεια πλειστηριασμών είναι κρίσιμη για τον σχεδιασμό διαχείρισης «κόκκινων» δανείων, ενώ και οι θεσμοί πιέζουν προς την ίδια κατεύθυνση, θεωρώντας ότι η απαγόρευση πλειστηριασμών ήταν ο καταλύτης για την αύξηση του ποσοστού των στρατηγικών κακοπληρωτών.

Η άρση της απαγόρευσης «αντικαταστάθηκε» από τις οργανωμένες διαμαρτυρίες πολιτών που εμποδίζουν την εκπλειστηρίαση ακινήτων όπου πάντως επισπεύδων είναι κυρίως το Δημόσιο.

Οι θεσμοί και κυρίως το ΔΝΤ ζητούν επιτακτικά να βρεθεί μια λύση, όπως για παράδειγμα οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί να γίνονται μέσα από μία ηλεκτρονική πλατφόρμα στο πρότυπο αυτής που διαθέτει το Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) για να κάνει τις ηλεκτρονικές δημοπρασίες.

Οι ίδιες οι τράπεζες έχουν καταγράψει τους στρατηγικούς κακοπληρωτές που αντιστοιχούν σε προβληματικά δάνεια της τάξης των 20 δισ. ευρώ και την περιουσία τους και σε αυτή τη δεξαμενή θα επικεντρωθούν οι διαδικασίες εκπλειστηρίασης.

Περί τα 10 χιλιάδες ακίνητα έχουν δοθεί ως collateral για δάνεια αυτής της κατηγορίας, στεγαστικά και επιχειρηματικά, και μέσω της διαδικασίας πλειστηριασμού θα ασκηθεί πίεση στους ιδιοκτήτες να προσέλθουν και να πληρώσουν ή, αν δεν συμβεί αυτό, η τράπεζα θα ωφεληθεί από το προϊόν εκπλειστηρίασης καθώς στην πλειονότητά τους είναι ακίνητα-φιλέτα, σε ακριβές περιοχές τα οποία μπορούν να συγκεντρώσουν αγοραστικό ενδιαφέρον.

Η Τράπεζα της Ελλάδος ΕΛΛ+0,56% εκτιμά ότι ο ένας στους έξι κόκκινους δανειολήπτες είναι στρατηγικός κακοπληρωτής, ενώ οι τράπεζες θεωρούν ότι μπορεί και να είναι ο ένας στους τέσσερις. Σε κάθε περίπτωση, η πάταξη του φαινομένου είναι κρίσιμη για παραδειγματισμό αφού ο στόχος είναι να αυξηθεί ο αριθμός των δανειοληπτών που συνεργάζονται και επιδιώκουν ρυθμίσεις.

Η απεργία δικηγόρων και συμβολαιογράφων εμπόδισε την πραγματοποίηση πλειστηριασμών έως τον Οκτώβριο και στη συνέχεια, κάθε Τετάρτη διαπιστώνεται αδυναμία να γίνουν οι διαδικασίες, οι οποίες στην πλειονότητά τους γίνονται με πρωτοβουλία του Δημοσίου, ενώ στο τελευταίο τρίμηνο σημειώνεται αύξηση των πλειστηριασμών που αναγγέλλουν οι τράπεζες κυρίως για ακίνητα επαγγελματικά και ξενοδοχεία και λιγότερο για κατοικίες και πάντως όχι πρώτη κατοικία.

Από ρευστοποιήσεις περιουσιακών στοιχείων οι τράπεζες φιλοδοξούν να έχουν έσοδα ύψους 11,5 δισ. ευρώ κατά την προσεχή τριετία, ως και τα τέλη του 2019, σύμφωνα με τους στόχους που έχουν υποβάλει στον SSM.

Καθώς το κόστος διαχείρισης των ακινήτων είναι υψηλό για τις τράπεζες και φθάνει ως και το 5% της αξίας τους ετησίως, η απόκτηση και η διατήρησή τους δεν είναι εύκολη υπόθεση για τις τράπεζες που θα επιδιώξουν την αξιοποίησή τους, αν και σε δύσκολη συγκυρία για την αγορά ακινήτων.

Για παλαιότερο στοκ ακινήτων πάντως προχωρούν το επόμενο διάστημα σε πωλήσεις μέσω συνεργασιών με εξειδικευμένες εταιρείες και με αντικείμενο «πακέτα ακινήτων» και όχι μεμονωμένα ακίνητα, κάτι που γίνεται κατά προτεραιότητα στα Βαλκάνια όπου η αγορά είναι πιο ευέλικτη και καταγράφεται αγοραστικό ενδιαφέρον.