«Τρύπα» στα έσοδα λόγω της μεγάλης αύξησης ασφαλιστικών εισφορών

Μόλις 12.000 μπλοκάκια έχουν δηλωθεί στην πλατφόρμα του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, γεγονός που εξηγεί τους λόγους της κάμψης των εσόδων του προϋπολογισμού κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους. Τα στοιχεία είναι απογοητευτικά και ήδη προκαλούν έντονο «πονοκέφαλο» στα συναρμόδια υπουργεία, παρά την «ικανοποιητική πορεία» των συνολικών εσόδων του υπερταμείου. Την Παρασκευή λήγει η προθεσμία καταβολής εισφορών Μαρτίου κι ακόμη δεν έχουν αναρτηθεί οι εισφορές για το σύνολο του 1,4 εκατ. αυτοαπασχολουμένων, αγροτών και ελεύθερων επαγγελματιών, γεγονός που προμηνύει παράταση.

Παράλληλα, οι δηλώσεις εργοδοτών στη νέα πλατφόρμα του ΕΦΚΑ για τους εργαζομένους σε έναν με δύο εργοδότες μόλις που αγγίζουν τις 12.000. Αν και είναι η πρώτη φορά επίσημης καταγραφής του «φαινομένου», οι ειδικοί επισημαίνουν πως οι εργαζόμενοι που ενώ παρέχουν μισθωτή, εξαρτημένη εργασία αμείβονται με Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών πιθανότατα ξεπερνούν τις 100.000. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι πολλοί εργαζόμενοι με μπλοκάκι είτε έχουν σταματήσει τη δραστηριότητα, ουσιαστικά απολύθηκαν, είτε έχουν επωμιστεί το συνολικό κόστος των εισφορών και συνεπώς ασφαλίζονται ως ελεύθεροι επαγγελματίες, είτε ακόμα δεν έχουν «κόψει» απόδειξη, παραμένοντας απλήρωτοι. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών πάντως, τα έσοδα από την παρακράτηση φόρου είναι μειωμένα στο πρώτο τρίμηνο κατά 150 εκατ. ευρώ. Από την ανάλυση των στατιστικών δεδομένων της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (για το πρώτο δίμηνο του έτους) προκύπτει ότι τα έσοδα από τον φόρο στο εισόδημα πλην μισθών και συντάξεων, εισπραττόμενα με τη μορφή παρακράτησης (20%), μειώθηκαν σε 97,74 εκατ. ευρώ από 122,59 εκατ. ευρώ τον ίδιο μήνα του 2016.

Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών εκτιμούν ότι μήνα με τον μήνα τα ποσά από την παρακράτηση φόρου θα μειώνονται συνεπεία των υψηλών ασφαλιστικών εισφορών αλλά και εξαιτίας της διακοπής εργασιών από 120.000 αυτοαπασχολουμένους.

Η μείωση των εισπράξεων από την ανωτέρω πηγή φάνηκε ήδη, από το 2016, όπου τα έσοδα του κράτους μειώθηκαν σε 763,92 εκατ. ευρώ από 829,98 εκατ. ευρώ που ανέρχονταν έναν χρόνο πριν. Αυτό σημαίνει ότι τα δηλωθέντα εισοδήματα, από 4,15 δισ. ευρώ το 2015, μειώθηκαν στα 3,82 δισ. ευρώ το 2016. Το στοιχείο αυτό καταδεικνύει την επιδείνωση του οικονομικού κλίματος, κυρίως όμως δείχνει ότι πολλοί ελεύθεροι επαγγελματίες είτε έκλεισαν τα μπλοκάκια τους είτε απέκρυψαν εισοδήματα από την εφορία.

Με στόχο τη μείωση της εισφοροδιαφυγής αλλά και τον περιορισμό της καταστρατήγησης της εργατικής νομοθεσίας και κατά συνέπεια την αύξηση των εσόδων του Δημοσίου και του ΕΦΚΑ, τα συναρμόδια υπουργεία προωθούν στοχευμένους ελέγχους τον Μάιο, στην Αττική, με μεικτά κλιμάκια από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας, το ΣΔΟΕ, το Περιφερειακό Ελεγκτικό Κέντρο Ασφάλισης (ΠΕΚΑ) του ΕΦΚΑ και την Οικονομική Αστυνομία. Στο υπουργείο Εργασίας εκτιμούν ότι η ραγδαία αύξηση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης υποκρύπτει υποδηλωμένη εργασία. Συνολικά, εκτιμάται ότι η αδήλωτη, ανασφάλιστη και υποδηλωμένη εργασία αγγίζει το 30%, παρότι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του συστήματος «Αρτεμις» για το 2016, η αδήλωτη εργασία έχει περιοριστεί στο 13,5% από 16,48% το 2015 και 19,17% το 2014.

Οι έλεγχοι επιβεβαιώνουν ότι πλέον οι παραβάσεις εστιάζονται στην εργασιακή σχέση και στο ωράριο των εργαζομένων. Μάλιστα, συνδικαλιστές προερχόμενοι από κλάδους με διαπιστωμένα υψηλή παραβατικότητα εκτιμούν ότι το 50% των εργαζομένων με μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση εργάζεται για περισσότερες από 8 ώρες. Στην προσπάθεια περιορισμού του φαινομένου, το ΣΕΠΕ σχεδιάζει, επίσης, στοχευμένους ελέγχους σε επιχειρήσεις που δηλώνουν ότι η πλειονότητα των εργαζομένων τους υποαπασχολούνται, ενεργοποίηση του μέτρου αποκλεισμού των επιχειρηματιών που παρανομούν από επιδοτούμενα προγράμματα και –εφόσον υπάρξει συμφωνία με τους δανειστές– διαβάθμιση των προστίμων ανάλογα με τη σοβαρότητα της παράβασης αλλά και τη συμμόρφωση ή υποτροπή του εργοδότη.