Ρυθμίσεις στεγαστικών δανείων με βάση την τρέχουσα αξία του ακινήτου

Της Νένας Μαλλιάρα

Επιθετικότερες ρυθμίσεις στα μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια με την ψήφιση των αλλαγών στο νόμο Κατσέλη, ετοιμάζουν οι τράπεζες.

Θα πρόκειται για ρυθμίσεις που θα βασίζονται στην τρέχουσα αξία των ακινήτων και θα καταστούν δυνατές με την άρση του τραπεζικού και περιουσιακού απορρήτου που θα προβλέπει πλέον ο νόμος για την πτώχευση φυσικών προσώπων.

Σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr, προκειμένου να ανακτήσουν μετά βεβαιότητας όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος της οφειλής από μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια, οι τράπεζες θα εφαρμόσουν ρυθμίσεις βασισμένες στην τρέχουσα αξία του ακινήτου.

Ειδικότερα, στις περιπτώσεις μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων όπου η αξία του δανείου είναι μεγαλύτερη από την τρέχουσα αξία του ακινήτου, οι τράπεζες θα δίνουν άφεση χρέους για το κομμάτι της οφειλής που υπερβαίνει την αξία του ακινήτου. Το "κούρεμα" θα έχει ως προϋπόθεση την ομαλή αποπληρωμή του υπολοίπου της οφειλής βάσει της ρύθμισης που θα έχει συμφωνηθεί με τον οφειλέτη και "προαπαιτούμενο" την απουσία άλλης ακίνητης περιουσίας του τελευταίου.

Το νέο προϊόν ρύθμισης θα είναι το επόμενο της γενιάς των προϊόντων τύπου split (balance και freeze), τα οποία εφαρμόζουν οι τράπεζες εκτεταμένα από τα μέσα του περασμένου έτους. Μάλιστα, όπως έγραφε το Capital.gr στις αρχές του περασμένου Οκτωβρίου, (Με ιρλανδικό μοντέλο οι ρυθμίσεις στεγαστικών δανείων), η τελευταία τάση στις ρυθμίσεις στεγαστικών οφειλών ήταν το split and freeze, με το οποίο το μη εξυπηρετούμενο δάνειο χωρίζεται σε δύο νέα δάνεια, εκ των οποίων το ένα συμφωνείται ότι θα αποπληρώνεται με βάση τη δόση που αντέχει ο δανειολήπτης και το άλλο μπαίνει στον πάγο. Το δάνειο που μπαίνει στον πάγο για αόριστο χρόνο, εξαργυρώνει "πόντους" για τη συνέπεια του δανειολήπτη.

Συγκεκριμένα, σε αντίθεση με τα μέχρι τότε ισχύοντα προϊόντα, όπου ένα δάνειο έσπαγε σε δύο, διατηρώντας όμως ακέραιη την οφειλή και στα δύο κομμάτια (split balance), το κομμάτι που "παγώνει" με τη μέθοδο split and freeze, "κουρεύεται" σταδιακά αναλόγως της συνέπειας που έχει δείξει ο οφειλέτης στην αποπληρωμή του άλλου κομματιού του δανείου του.

Το split and freeze στόχευε σε δύο άξονες για τη ρύθμιση της οφειλής: πρώτον, να καθορίσει ποιο είναι το διαθέσιμο εισόδημα του δανειολήπτη για να "σηκώσει" τη δόση αποπληρωμής και δεύτερον, πώς να μειώσει το υψηλό loan to value, δηλαδή την υψηλότερη αξία του δανείου σε σχέση με την αξία του υποκείμενου ακινήτου.

Το δεύτερο αυτό στοιχείο αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για τράπεζες και δανειολήπτες, καθώς η μεγάλη πτώση που έχει επέλθει στην αξία των ακινήτων αίρει το κίνητρο αποπληρωμής δανείων που είναι υψηλότερα από την αξία των ακινήτων για τα οποία έχουν συναφθεί.

Η "τρίτη γενιά" προϊόντων ρυθμίσεων στεγαστικών δανείων μετά το split and freeze, φέρνει πλέον στο επίκεντρο την τρέχουσα αξία του ακινήτου, αλλά υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι ο οφειλέτης είναι όχι μόνο συνεπής στην καταβολή των δόσεων της ρύθμισης, αλλά επιπλέον δεν έχει καμία άλλη ακίνητη περιουσία.

Το νέο προϊόν βρίσκεται στα πρώτα πιλοτικά του βήματα, καθώς η ευρύτερη εφαρμογή του προϋποθέτει την αναθεώρηση του νόμου Κατσέλη και συγκεκριμένα της άρσης του περιουσιακού απορρήτου του οφειλέτη, η οποία θα δώσει στις τράπεζες τη δυνατότητα να ανταλλάσσουν μεταξύ τους στοιχεία οφειλετών, απομονώνοντας τους στρατηγικούς κακοπληρωτές. Μάλιστα, η άρση του περιουσιακού απορρήτου θα έχει αναδρομική ισχύ, συμπεριλαμβάνοντας και όσους είναι ήδη ενταγμένοι στο νόμο Κατσέλη.

Σημειώνεται ότι οι αλλαγές στο νόμο Κατσέλη, αλλά και οι βελτιώσεις στο νόμο για τον εξωδικαστικό μηχανισμό συζητήθηκαν χθες μεταξύ τεχνικών κλιμακίων κυβέρνησης και "θεσμών" χωρίς να υπάρξουν παρατηρήσεις ή ενστάσεις (σ.σ. το μόνο θέμα που δεν μπήκε τελικώς στην ατζέντα ήταν η δυνατότητα να κληρονομείται η ευνοϊκή ρύθμιση του ν. Κατσέλη στους κληρονόμους αποθανόντα οφειλέτη) και σήμερα συζητούνται σε πολιτικό επίπεδο.