Προς άνοιγμα η αγορά διαχείρισης των "κόκκινων" δανείων για τα funds

Της Νένας Μαλλιάρα

Μετά τη νομοθέτηση του εξωδικαστικού συμβιβασμού και την επικείμενη ψήφιση της ασυλίας των τραπεζικών στελεχών τις επόμενες ημέρες, η διαπραγμάτευση για τα "κόκκινα" δάνεια μετατοπίζεται στη λειτουργία των εταιριών διαχείρισης έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα αποτελεσματικό πλαίσιο αντιμετώπισης των NPLs.

Όπως είχε αποκαλύψει το "Κεφάλαιο" στις 4 Μαρτίου (Παρέμβαση τρόικας για τις εταιρίες διαχείρισης "κόκκινων" δανείων), οι "Θεσμοί" ζήτησαν από την κυβέρνηση τροποποίηση του νόμου 4354/2015 με τον οποίο ορίζεται το πλαίσιο για την ίδρυση και λειτουργία εταιριών διαχείρισης ή απόκτησης απαιτήσεων πιστωτικών ιδρυμάτων από δάνεια σε καθυστέρηση.

Και αυτό διότι εκτιμούν ότι ως έχει, το νομοθετικό πλαίσιο είναι τόσο "βαρύ" που καθιστά αδύνατη τη δραστηριοποίηση των εταιριών διαχείρισης δανείων στην ελληνική αγορά και καταδικάζει εκ των προτέρων σε αποτυχία τους στόχους μείωσης των NPLs. Στο πλαίσιο αυτό, οι "Θεσμοί" είχαν ζητήσει να εκπονηθεί μελέτη από ανεξάρτητο οίκο για το πού βρίσκεται η Ελλάδα από πλευράς ευελιξίας/δυσκαμψίας θεσμικού πλαισίου ώστε να γίνουν οι απαραίτητες προσαρμογές.

Τη σχετική μελέτη εκπόνησε για λογαριασμό της ΤτΕ η Oktane Management Consultants και όπως ανέφερε το "Κεφάλαιο", διαπίστωνε ότι πρόκειται για το "βαρύτερο" θεσμικό πλαίσιο που υφίσταται, καθώς πουθενά αλλού οι εταιρίες διαχείρισης δεν αντιμετωπίζονται με τα κριτήρια συμμόρφωσης (compliance) που ισχύουν για τις τράπεζες.

Το κύριο ζήτημα με το νόμο 4354/2015 εντοπίζεται στον ορισμό των εταιριών διαχείρισης ως "αποκλειστικού σκοπού", γεγονός που εμποδίζει τις ενδιαφερόμενες εταιρίες διαχείρισης να ιδρύσουν θυγατρικές για να κάνουν τις ευρύτερες εργασίες που συνιστούν τη διαχείριση. Οι ίδιες δεν μπορούν να εμπλακούν στην τιτλοποίηση δανείων που προβλέπεται με τον παλαιό νόμο 3156/2003, μεταβιβάζοντας χαρτοφυλάκια δανείων σε τρίτη εταιρία (SPV).

Τα παραπάνω, συν το γεγονός των πολύ αυστηρών απαιτήσεων του νόμου 4354 για την υποβολή αιτήματος λήψης άδειας διαχείρισης, έχουν οδηγήσει, ύστερα από ένα έτος και πλέον, στην αδειοδότηση τριών αδειών διαχείρισης (ουσιαστικά δύο, Cepal και FPS, αφού η "Θεά Άρτεμις" είναι θυγατρική της Attica Bank, ενώ ακόμη δεν έχει λάβει επισήμως άδεια η Pillarstone). Το να υπάρχουν μόνο αυτοί οι servicers για "κόκκινα" δάνεια ύψους 100 δισ. ευρώ, όταν σε αγορές με μη εξυπηρετούμενα δάνεια της τάξεως των 10 και 20 δισ. ευρώ λειτουργούν 10 και 20 εταιρίες διαχείρισης, καταδεικνύει το πρόβλημα και το έλλειμμα της ελληνικής αγοράς.

Πέραν του χαρακτηρισμού τους ως αποκλειστικού σκοπού, το οποίο υποχρεώνει τις ενδιαφερόμενες εταιρίες διαχείρισης να έχουν εγκατεστημένες στην Ελλάδα υποδομές, διαδικασίες και προσωπικό που θα χειριστεί τα δάνεια (κάτι που απαιτεί εκ μέρους τους και μεγάλες μη απαραίτητες επενδύσεις), εξαιρετικά ασφυκτική για τις εταιρίες διαχείρισης είναι η πληθώρα στοιχείων που ζητεί εκ του νόμου 4354 η ΤτΕ, προκειμένου να θεωρήσει τον φάκελο της αίτησης πλήρη.

Έτερο ζητούμενο των funds είναι να έχουν πλήρη ελευθερία στη διαχείριση των ακινήτων - εμπράγματων εξασφαλίσεων σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Από τη στιγμή που ο δανειολήπτης δεν θα μπορεί να ανταποκριθεί στο δάνειό του, τα funds ζητούν να μπορούν να νοικιάσουν ή να ανταλλάξουν το ακίνητο. Το ενδιαφέρον τους αφορά επίσης διαχείριση ακινήτων ακόμα και μετά τον πλειστηριασμό, καθώς διεθνής πρακτική είναι τα funds να δημιουργούν χαρτοφυλάκια ακινήτων και να τα αξιοποιούν σε μαζικότερη έκταση.