Φοροέλεγχοι: Ποιοι γλιτώνουν, ποιοι καίγονται

Η διαρροή της απόφασης του Γιώργου Πιτσιλή, σε συνέχεια της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας αναφορικά με την παραγραφή φορολογικών υποθέσεων, έφερε ανακούφιση σε χιλιάδες φορολογούμενους οι οποίοι μετά από διαρκείς παρατάσεις των προθεσμιών παραγραφής παρέμεναν όμηροι πιθανών ελέγχων.

Η απόφαση διέρρευσε χθες, αναμένεται να δημοσιευθεί στο ΦΕΚ εντός των ημερών και αμέσως μετά θα εκδοθεί εγκύκλιος του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων με αναλυτικές οδηγίες για τα νέα φίλτρα επιλογής των εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων που θα ελεγχθούν.

Οι δανειστές τους προηγούμενους μήνες είχαν βγάλει κόκκινη κάρτα στις αλλεπάλληλες παρατάσεις των προθεσμιών παραγραφής, το θέμα εξαιτίας της πολιτικής του διάστασης έχει δώσει πολλές φορές αφορμές για κόντρες στη Βουλή, αλλά η απόφαση του ΣτΕ έχει ανοίξει τον δρόμο.

Υποθέσεις της περιόδου 2001-2005 κλείνουν οριστικά, εφόσον έχουν υποβληθεί φορολογικές δηλώσεις. Για μεταγενέστερες χρήσεις, η ύπαρξη πρόσθετων πληροφοριακών στοιχείων ή η διάπραξη μεγάλης φοροδιαφυγής ανοίγει την πόρτα των ελέγχων κατά προτεραιότητα, με βάση συγκεκριμένα κριτήρια κινδύνου.

Για τις υποθέσεις αυτές, ο χρόνος παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου προκειμένου να τις ελέγξει παρατείνεται κατά 10, 15 ή 20 χρόνια. Παρ' όλα αυτά δεν αποκλείεται να προκύψουν νέα δεδομένα, ιδίως όσον αφορά στην αξιοποίηση πληροφοριακών στοιχείων καθώς εκκρεμεί η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία αναμένεται εντός του Οκτωβρίου.

Με βάση τα έως σήμερα δεδομένα, ορισμένοι από τους φορολογούμενους οι οποίοι περιλαμβάνονται στις διάφορες λίστες δεν διαφεύγουν κατ' ανάγκη τον κίνδυνο ελέγχου. Για παράδειγμα για φορολογούμενους οι οποίοι περιλαμβάνονται στις λίστες εμβασμάτων της διετίας 2009-10, η αποκάλυψη ενός εμβάσματος θεωρείται νέο πληροφοριακό στοιχείο το οποίο θέτει την υπόθεση σε δεκαετή παραγραφή.

Στις λίστες Μπόργιανς και Λαγκάρντ, η ύπαρξη νέων πληροφοριακών στοιχείων διατηρεί ανοιχτές σε έλεγχο χρήσεις μετά το 2006, ενώ δεν υπάρχει κανένα ζήτημα για εκκρεμείς υποθέσεις της τελευταίας πενταετίας, οι οποίες μοριοδοτούνται με βάση συγκεκριμένα κριτήρια κινδύνου και παίρνουν σειρά προτεραιότητας.

Αναλυτικά, με βάση τον χρόνο, μπορεί να γίνει η παρακάτω κατηγοριοποίηση:

1. Εκκρεμείς υποθέσεις της περιόδου 2001-2005. Εφόσον έχουν υποβληθεί φορολογικές δηλώσεις, παραγράφονται. Αν δεν έχουν υποβληθεί δηλώσεις εισοδήματος και παρακρατούμενων φόρων, ισχύει η 15ετής περίοδος παραγραφής. Η προθεσμία της 15ετούς παραγραφής για τις υποθέσεις αυτές αρχίζει να μετρά από το τέλος του έτους εντός του οποίου έπρεπε να είχαν υποβληθεί οι δηλώσεις, δηλαδή για τη χρήση του 2001 μετρά από τις 31 Δεκεμβρίου 2002, για τη χρήση του 2002 από τις 31 Δεκεμβρίου 2003, για τη χρήση του 2003 από τις 31 Δεκεμβρίου 2004, για τη χρήση του 2004 από τις 31 Δεκεμβρίου 2005 και για τη χρήση του 2005 από τις 31 Δεκεμβρίου 2006.

Συνεπώς, για τη χρήση του 2001 το δικαίωμα ελέγχου του Δημοσίου παραγράφεται στις 31 Δεκεμβρίου 2017, ακριβώς 15 χρόνια μετά, για τη χρήση του 2002, το δικαίωμα παραγράφεται στις 31 Δεκεμβρίου 2018 κ.ο.κ.

2. Εκκρεμείς υποθέσεις της πενταετίας 2006-2010. Η ύπαρξη συμπληρωματικών στοιχείων είναι ικανή να ανοίξει τον φάκελο. Για τις υποθέσεις αυτές, η περίοδος παραγραφής έχει παραταθεί από τα 5 στα 10 έτη και έχει αρχίσει να μετρά από το τέλος του έτους στο οποίο υποβλήθηκε η δήλωση φορολογίας εισοδήματος κάθε ελεγχόμενου, δηλαδή από 31-12-2007 για τη χρήση του 2006 κ.ο.κ.

3. Εκκρεμείς υποθέσεις από το 2008 και μετά. Στο στόχαστρο μπαίνουν υποθέσεις για τις οποίες η προθεσμία παραγραφής παρατάθηκε από τα 5 στα 20 έτη λόγω διαπίστωσης μεγάλης φοροδιαφυγής. Για τις υποθέσεις αυτές, η κανονική προθεσμία παραγραφής των 5 ετών δεν είχε λήξει την 1η Ιανουαρίου 2014 που τέθηκε σε εφαρμογή ο νέος Κώδικας Φορολογικών Διαδικασιών.

Έλενα Λάσκαρηe.laskari@euro2day.gr