"Σκούπα" στα δάνεια 300.000 επιχειρήσεων

Της Νένας Μαλλιάρα

Οι τράπεζες βάζουν άμεσα και συνδυασμένα στο στόχαστρο τα "κόκκινα" δάνεια περισσότερων από 300.000 μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Από το ξεκαθάρισμα των δανείων τους θα καλυφθεί το "πρώτο κομμάτι" των στόχων των τραπεζών για τα NPLs, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις τους στον SSM!

Οι συστημικές τράπεζες, για πρώτη φορά σε συνεργασία μεταξύ τους, ξεκινούν άμεσα πρόγραμμα πωλήσεων και μεταβίβασης δανείων εκατοντάδων χιλιάδων μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αλλά και ελεύθερων επαγγελματιών.

Η ώρα της διαχείρισης της "καυτής πατάτας" των "κόκκινων" δανείων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων δεν παίρνει πλέον αναβολή και, μέσω αυτής, πρέπει να υλοποιηθεί το πρώτο κομμάτι από τη συνολική κατά 26% μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων των τραπεζών, από τα σημερινά επίπεδα των περίπου 103 δισ. ευρώ, στα 66,7 δισ. ευρώ στα τέλη Δεκεμβρίου 2019.

Αυτό το πρώτο "κομμάτι" αφορά δάνεια περίπου 8,5 δισ. ευρώ, τα οποία οι τράπεζες θα πρέπει να έχουν ανακτήσει "πάση θυσία" μέσα στην προσεχή διετία.

Οι ανακτήσεις αυτές, όπως έμπρακτα έχει αποδειχθεί, δεν μπορούν να περάσουν παρά μόνο σε ένα μικρό μέρος τους μέσω ρυθμίσεων, αφού οι τελευταίες έχουν δείξει σημάδια κορεσμού σε όλες τις κατηγορίες δανείων.

Κατόπιν αυτού, υιοθετούνται πλέον πιο "επιθετικά" μέσα, όπως οι πωλήσεις και οι μεταβιβάσεις δανείων προς διαχείριση, που θα "αγκαλιάσουν" άμεσα τα δάνεια των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, και μάλιστα σε συντονισμένη μορφή από όλες τις τράπεζες και από κοινού.

Το πρώτο βήμα σε αυτήν τη νέα κινητοποίηση των τραπεζών για την εκκαθάριση των NPLs σηματοδοτείται από την έναρξη των πωλήσεων καταναλωτικών NPLs, η οποία, με τη σειρά της, αναμένεται να πάρει μεγαλύτερη έκταση το προσεχές διάστημα, αφού υπολογίζεται ότι μέχρι τον Μάρτιο του 2018 οι τράπεζες θα έχουν θέσει προς πώληση "κόκκινα" καταναλωτικά περίπου 6 δισ. ευρώ.

To δεύτερο βήμα στην ίδια κατεύθυνση, παράλληλα με τις πωλήσεις μη εξυπηρετούμενων χαρτοφυλακίων SMEs που έχουν αρχίσει να εξετάζουν μεμονωμένα οι τράπεζες, έχει να κάνει με διεργασίες που συντελούνται και για μια από κοινού αντιμετώπιση προβληματικών μικρομεσαίων επιχειρηματικών δανείων.

Σημειώνεται ότι το πρώτο μεμονωμένο εγχείρημα πώλησης επιχειρηματικών NPLsβρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο. Αφορά χαρτοφυλάκιο δανείων μικρομεσαίων επιχειρήσεων 1,5 δισ. ευρώ, σε ένα prοject με τη σημειολογική ονομασία "Αμοιβάδα" ("Amoeba"), το οποίο τρέχει ως σύμβουλος η UBS.

Κοινή δράση για δάνεια 1,5 δισ. ευρώ

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του "Κ", δρώντας συντονισμένα, οι τράπεζες εξετάζουν σε πρώτη φάση την πώληση ή διαχείριση επιχειρηματικών δανείων ύψους 1,5 δισ. ευρώ. Πρόκειται για δάνεια που έχουν κοινά οι τράπεζες και των οποίων η τύχη θα καθοριστεί ενιαία και ανεξάρτητα από τις πωλήσεις ή αναθέσεις προς διαχείριση πακέτων "κόκκινων" SMEs στις οποίες θα προχωρήσει ξεχωριστά η καθεμία, αναλόγως της στρατηγικής της και του timing.

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, οι τράπεζες έχουν αναθέσει στην Oliver Wyman να "τρέξει" το project της διαχείρισης/πώλησης του κοινού χαρτοφυλακίου μη εξυπηρετούμενων δανείων μικρομεσαίων επιχειρήσεων και βρίσκονται στην παρούσα φάση σε διαπραγματεύσεις για το πώς πρέπει να στηθεί καλύτερα το εγχείρημα. Η μέχρι στιγμής επικρατούσα άποψη είναι να αναζητηθεί διαχειριστής για το εν λόγω χαρτοφυλάκιο, ώστε να υπάρξει μια δοκιμαστική εκκίνηση διαχείρισης, αντί της άμεσης πώλησης, με την οποία οι τράπεζες θα απεμπολούσαν τυχόν μεγαλύτερες αξίες ανάκτησης. Προς την κατεύθυνση αυτή, η σύμβουλος Oliver Wyman θα πρέπει να προχωρήσει σε διαγωνισμό για την ανάδειξη διαχειριστή. Σε κάθε περίπτωση, είτε με διαχείριση είτε με πώληση, το deal αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στο α' ή β' τρίμηνο του 2018, δρομολογώντας ταχύτερες εξελίξεις στο μέτωπο των NPLs μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Οι μεγάλες δυσκολίες

Η αντιμετώπιση των "κόκκινων" δανείων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων αποτελεί το μέγα στοίχημα για τις τράπεζες.

Με στοιχεία τέλους Ιουνίου 2017, ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων στα επιχειρηματικά χαρτοφυλάκια των τραπεζών ανέρχεται σε 44,4%, με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση επισφαλειών να παρατηρείται στις επιχειρήσεις μικρού και μεσαίου μεγέθους. Ειδικότερα, τα δάνεια των πολύ μικρών επιχειρήσεων και τα δάνεια των ελεύθερων επαγγελματιών παρουσιάζουν μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα σε ποσοστό 67,8% των χορηγήσεων που έχουν δοθεί στον τομέα, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στα δάνεια των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων φτάνει στο 59,8%.

Αυτή η κατάσταση, που μέχρι στιγμής εμφανίζεται εκτός ελέγχου, καθώς αφορά τις κατηγορίες δανειοληπτών που έχουν δεχτεί τεράστιο πλήγμα από την κρίση, είναι παράλληλα και η πλέον κρίσιμη για την αναδιάταξη του εγχώριου επιχειρηματικού χάρτη και την επανεκκίνηση της οικονομίας, της οποίας ραχοκοκαλιά είναι η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα.

Το θέμα του χειρισμού της περιπλέκεται ακόμα περισσότερο από το γεγονός ότι τα μικρότερα επιχειρηματικά δάνεια είναι κοινά σε περισσότερες τράπεζες, γεγονός που προϋποθέτει μεγαλύτερο και δυσκολότερο συντονισμό. Σε αντίθεση, τα δάνεια των μεγάλων επιχειρήσεων είναι κοινοπρακτικά και, άρα, ευθύς εξαρχής έχουν αποτελέσει αντικείμενο κοινού σχεδιασμού και στη συνέχεια κοινής στρατηγικής από πλευράς τραπεζών.

Επομένως, η δυσκολία του χειρισμού των μικρομεσαίων ανοιγμάτων των τραπεζών είναι πολύ μεγαλύτερη, αφού απαιτείται να βρεθεί η συσχέτιση των ανοιγμάτων μεταξύ των τραπεζών, καθώς και τα καλύμματα που διαθέτει η καθεμία έναντι αυτών. Επιπλέον, πρόκειται για δάνεια των οποίων ο χειρισμός δεν βρίσκεται στην ίδια ευθεία για κάθε πιστωτή, αφού άλλη τράπεζα μπορεί να έχει προχωρήσει τις διαδικασίες διευθέτησης σε μεγαλύτερο βαθμό και άλλη σε μικρότερο.

Όλα αυτά τα θέματα προβληματίζουν τις τράπεζες και αναδεικνύουν –στην περίπτωση που δεν επιλεγεί η πώληση– την ανάγκη εξεύρεσης διαχειριστή, και μάλλον όχι ενός, αλλά περισσότερων ανεξάρτητων διαχειριστών που θα εμπλακούν με το project των τραπεζών. Ο διαχειριστής θα πρέπει να κατηγοριοποιήσει τα δάνεια αναλόγως της νομικής κατάστασης στην οποία βρίσκονται και να τρέξει τις διαδικασίες, απονέμοντας στην κάθε τράπεζα αναλογικά από τις ανακτήσεις.

Αναδημοσίευση από το "Κεφάλαιο" που κυκλοφορεί.